[RasitTunca]

Arapçada “Tekîd” Ne Demektir

Te’kid

Kendinden önce gelen bir isim cinsi kelime üzerinde vurgu yapmak ve anlamını daha da kuvvetlendirmek için kullanılan ifadelere te’kid denir. Te’kid, te’kid edilen şeye irab bakımından uyar.

Te’kid iki çeşittir :

1- Lafzi Te’kid: Kelime tekrarıyla olur. Harf, isim veya fiil tekrarlanarak anlamı kuvvetlendirilmiş olur. Mesela: اَلدَّرْسُ سَهْلٌ سَهْلٌ “Ders kolaydır kolay.”cümlesinde 1. سَهْلٌ haber, 2. haber te’kiddir.

2- Manevi (Anlamla ilgili) Te’kid: Bu te’kid çeşidi belli başlı isimlerle yapılır. Bunların en çok kullanılanları şunlardır: كُلٌّ ، نَفْسٌ ، عَيْنٌ ، جَمِيعٌ ، كِلاَ ، كِلْتَا

Bu isimlerin te’kid ifade etmesi için sonlarına te’kidi yapılan ismin yerini tutan bir muttasıl zamir birleşir. Manevi te’kid kelimeleri, fiilleri ve harfleri te’kid etmez, sadece isimleri te’kid eder.

Örnekler:

جَاءَ الطُّلاَّبُ كُلُّهُمْ Öğrencilerin hepsi geldi.

قَرَأْتُ الْكِتَابَ كُلَّهُ Kitabın hepsini okudum.

جَاءَ الْمُعَلِّمَانِ كِلاَهُمَا Her iki öğretmen geldi.

ذَهَبَتِ الْمُمَرِّضَتَانِ كِلْتَا هُمَا إِلَى الْمُسْتَشْفَى Her iki hemşire de hastaneye gitti.

سَلَّمْنَا عَلَى الْأَصْدِقَاءِ جَمِيعِهِمْ Arkadaşların hepsine selam verdik.

أَكْرَمَ عَلِىٌّ صَدِيقَةُ نَفْسَهُ الشَّاىَ Ali bizzat arkadaşına çay ikram etti.

أَكْرَمَتْ زَيْنَبُ عَائِشَةَ عَيْنَهَا الشَّاىَ Zeynep bizzat Aişe’ye çay ikram etti.

Ek Bilgi 1:

Te’kid Nun’u

Te’kid nun’u manayı kuvvetlendirmek için kelimenin sonuna gelen nundur.2 kısımdır;
1) Nun’u Muşeddede (şeddeli nun)
2) Nun’u Muhaffefe ( sakin nun)

* Nun’u müşeddede, nun’u muhaffefeden daha te’kidlidir.
* Nun’u müşeddede emir, nehiy, malum ve meçhullere getirilir.
* Nun’u muhaffefe ise, tesniye ve cemii muennesler haricinde ki bütün sigalarda getirilir.
* Nun’u muşeddede tesniye ve cemii müenneslerde kesra, diğer sigalarda ise fethadır.
* Nun’u muşeddede ve muhaffefeden önceki harf ise müfred muhatabada kesra, cemii muzekkerde zamme, diğer sigalarda ise fethadır.

Nun’u Müşeddede :

اُكتُبَنَّ اُكتُبَانِِّ اُكتُبُنَّ

اُكتُبِنّ اُكتُبَاَنِِّ اُكتُبْنَاَنِِّ

Nun’u Muhaffefe :

اُكتُبَنْ —- اُكتُبُنْ

اُكتُبِنْ —– —–


* Emri gaibin, nehiylerin ve diğer muzarilerin çekimleri ise aşağıdaki örneklere kıyasladır;

لَيُمْبَذَنََّ لَتَجِِدَنَّ لَتُفْتَحَنَّ

elbette fetholunacaktır elbette bulacaksın elbette atılacaklar



Ek Bilgi 2:

Te’kid, tekid

Te’kid, tekid Nedir? Te’kid, tekid Ne Demek? Te’kid, tekid Neye Denir?


1.Sağlamlaştırma, takviye ve tahkim etme.

2.Evvelce yazıldığı, söylendiği hâlde yapılmayan veya cevabı gelmeyen bir mevzuyu tekrarlama: Tekid ettiler.

3.(Arapça gramerde) Bir kelimeyi sağlamlaştırmaya yarayan kelime.