+- Hamdullah Board (https://hamdullah.org)
+-- Forum: GENEL KÜLTÜR BİLGİLERİ (https://hamdullah.org/forumdisplay.php?fid=10)
+--- Forum: YAZARLAR BÖLÜMÜ (https://hamdullah.org/forumdisplay.php?fid=246)
+---- Forum: Biyografiler (https://hamdullah.org/forumdisplay.php?fid=249)
+---- Konu Başlığı: RÂGIB İSFEHÂNÎ (/showthread.php?tid=31872)
RÂGIB İSFEHÂNÎ - RasitTunca - 10-23-2024
RÂGIB İSFEHÂNÎ
Râgıb İsfahânî (Kasım 954, İsfahan[1] - 1108), 11. asrın Arapçaya hâkim Kur'an tefsîri konusundaki İslâm âlimlerindendir.[2][3] Doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Adnan el-Cevherî, doğum tarihini Hicrî 343 olarak vermektedir. Hicret'ten sonra H.S. 502 (1108/1109)'de ölmüştür.[4][5][6] Aslen İsfahanlı olup Bağdat’ta yaşamıştır.
Biyografisi
El-Râgib El-İsfahânî, isminden de anlaşıldığı üzere İsfahan'da doğmuştur, fakat kesin doğum tarihi belli değildir.[4]
El-İsfahânî'nin kelâmdaki ekolü Eş'arî'ye yakındır. El-Îtiqâdât adlı bir eserinde El-İsfahânî, hem Mu'tezile'yi, hem de Şia'yı reddederek bu iki itikada bağlı olduğu görüşlerinin gerekçesiz olduğunu gösterir.[7] Mu'tezile fırkasına mensup olduğunu iddiâ edenler varsa da Fahreddîn-i Râzî Esâs üt-Takdîs adlı eserinde onun Ehl-i Sünnet îtikâdında olduğunu bildirmiştir.
El-İsfahânî İhvan-ı Safa'nın serbestçiliğine karşıydı ve yaratılışçılığı tercih ederdi.[8] Adâlet mefhumu, el-İsfahânî'nin tarifine göre kötülüğü "aynısıyla misilleme"dir.[9]
Eserleri
Eserleri ahlâktan dil bilimine ve İslâmî felsefeye kadar muhtelif konuları işler.[10]
Râgıb el-İsfahânî’nin ilmî gücü kendisini daha çok tefsir alanında göstermektedir. Onun Mâide sûresinin sonuna kadarki kısmı hakkında bilgi bulunan hacimli tefsiri ve tefsir usulüyle ilgili mukaddimesi önemlidir. Mukaddimede dil-anlam ilişkisine dair konulara temas eder. İlk üç bölümde kelimenin taksimi ve lafız-mâna ilişkisi üzerinde yoğunlaşır.
Edebiyatçı olarak el-İsfahânî, Arap edebiyatına da hâkimdi. Dikkatli bir şekilde konularına göre sınıflanmış edebî antolojisi münevver kesimde ağırlığı fazla olup hürmete şayan bir eser olarak bilinirdi.[11][12] Kendisi ayrıca dinî ve felsefî ahlâkı kaynaştıran erken dönem Müslüman yazarlardandır.[13]
Eserlerinin listesi
Ahlâk-ı Ragıb
Efânin'ul Belağa
Eş Şuara ve'l Belağa
Ez Zeria ilâ Mekarim'iş Şeria: Basılmış olan bu eseri İmâm-ı Gazâlî’nin yanından hiç ayırmadığı başvuru kaynağı olarak kullanıldığı ifade edilmektedir.
Hall'u Muteşabihât'il Kur’an
Kitab-ı fi'l İtikâd
El-Mufredat fî Gharib el-Kur’an: Bu eser, Kur'an'ın kelimelerinin lügat mânâlarını, iştikaklarını ve birbirine olan irtibatlarını anlatmaktadır. Birkaç defâ basılmış olan bu en meşhur eserlerinden biri, Türkçeye de tercüme edilmiştir.
Muhadarat'ul Udebâ
Tahkik'ul Beyan
Tefsir'ul Kur’an: Bir tefsir kitabı olan bu eserini tamamlayamamıştır.
Meşhur tefsir ve nahiv (dilbilgisi) âlimi. İsmi; Hüseyin bin Muhammed bin Mufaddal er-Râgıb el-İsfehânî’dir. Râgıb-ı İsfehânî diye meşhûr olmuştur. Doğum târihi kesin olarak bilinmemektedir. Aslen İsfehanlı olup, Bağdât’ta oturdu. 1108 (H.502) senesinde vefât etti.
İmâm-ı Gazâlî ile aynı asırda yaşayan, hayâtı ve hocaları hakkında fazla bilgi bulunmayan Râgıb-ı İsfehânî’nin Mûtezile fırkasına mensup olduğunu iddiâ edenler varsa da Fahreddîn-i Râzî Esâs-üt-Takdîs adlı eserinde onun Ehl-i sünnet îtikâdında olduğunu bildirmiştir. Fıkıhta Hanefî mezhebine tâbi olup, onun Mûtezilî olduğu rivâyeti yanlıştır.
Eserleri:
1) Tefsîr-ül-Kur’ân: Çok kıymetli bir tefsir kitabı olan bu eserini tamamlayamamıştır. 2) Müfredat-ül-Elfaz-il-Kur’ân: Bu eser, Kur’ân-ı kerîmin kelimelerinin lügat mânâlarını, iştikaklarını ve birbirine olan irtibatlarını anlatmaktadır. Birkaç defâ basılmıştır. 3) Muhâdarât-ül-Üdebâ, 4) Ahlâk-ı Râgıb, 5) Hallü Müteşâbihât-il-Kur’ân, 6) Tahkîk-ül-Beyân, 7) Kitâb fil-Îtikâd, 8) Efânîn-ül-Belâga, 9) Eş-Şuarâ vel-Büleğa, 10) Ez-Zerîa ilâ Mekarim-iş-Şerîa: Basılmış olan bu eseri, İmâm-ı Gazâlî’nin yanından hiç ayırmadığı rivâyet edilir.